Rodzaje plomb dentystycznych

Plomby mają za zadanie wypełnić ubytki w zębach, które mogą się pojawić na skutek próchnicy lub urazu, po którym ząb się ukruszy. Plomba zabezpiecza ubytek w zębie, a także poprawia estetykę. Istnieją różne rodzaje plomb dentystycznych. Czym się od siebie różnią i którą najlepiej zastosować? Odpowiadamy na te pytania.

Jakie są najbardziej popularne plomby dentystyczne?

Wypełnienie stomatologiczne, czyli plomba pomaga odzyskać naturalny kształt zęba, zapewnia komfort gryzienia i piękny uśmiech. Chroni również przed działaniem bakterii i kwasów oraz przed dalszym urazem zęba. We współczesnej stomatologii stosuje się wiele rodzajów plomb. Plomby kompozytowe mają podobną strukturę do tkanek zęba. Mogą być światłoutwardzalne lub chemoutwardzalne. Plomba kompozytowa światłoutwardzalna ma konsystencję plasteliny. Umieszcza się ją w ubytku zęba, a następnie utwardza lampą polimeryzacyjną, a jej nadmiar jest szlifowany. Plomby chemoutwardzalne to połączenie płynu i proszku, który pod wpływem reakcji chemicznych twardnieje i wypełnia ubytek. Plomby kompozytowe mają kolor zbliżony do naturalnego koloru zęba, dlatego są stosowane do wypełniania również przednich zębów.

Plomby amalgamatowe były kiedyś bardzo popularne. Są ciemnego koloru i ze względów estetycznych, dziś się ich już raczej nie używa. Ten rodzaj plomby jest refundowany przez NFZ. Wytwarzane są ze stopu cyny, miedzi, srebra, cynku i rtęci. Są one niezwykle trwałe, ale mogą lekko zabarwiać zęby na szary odcień. Plomby porcelanowe są również bardzo trwałe i mogą idealnie odtworzyć kształt zęba. Stosuje się je przy ubytkach sporych rozmiarów. Plomby z cementu glasjonomerowego stosuje się głównie u dzieci, do wypełnienia ubytków w zębach mlecznych oraz u dorosłych osób do uzupełnienia ubytków przyszyjkowych. Takie plomby dodatkowo zawierają fluor, przez co mają działanie przeciwpróchnicze i dobrze przylegają do powierzchni zęba. Mają szary kolor i są chropowate, bo nie ma możliwości ich wypolerowania. O tym, jaką plombę zastosować u pacjenta, decyduje przede wszystkim lekarz stomatolog. Powinna ona być trwała, tak by trzymała się przez długie lata i dobrana do koloru szkliwa.

Na czym polega dobór odpowiedniego rodzaju plomby przez stomatologa?

Wybór rodzaju wypełnienia zależy nie tylko od wielkości ubytku i jego lokalizacji, ale również od indywidualnych warunków panujących w jamie ustnej pacjenta. Dentysta ocenia m.in. siły żucia w danym obszarze, widoczność zęba przy uśmiechu, ryzyko próchnicy wtórnej oraz ogólny stan higieny jamy ustnej. Wypełnienia stosowane w zębach przednich muszą cechować się wysoką estetyką, dlatego najczęściej stosuje się tu kompozyty światłoutwardzalne lub ceramikę. W zębach bocznych, narażonych na duże obciążenia mechaniczne, ważniejsza może być trwałość niż estetyka, dlatego dopuszcza się np. stosowanie cementów lub wypełnień typu inlay i onlay. Dobór plomby to zatem nie tylko decyzja estetyczna, ale przede wszystkim funkcjonalna i długoterminowa.

Czy trwałość plomb zawsze zależy od użytego materiału?

Choć materiał ma ogromne znaczenie, to nie jest jedynym czynnikiem wpływającym na żywotność wypełnienia. Równie istotna jest technika jego założenia, tj. szczelność brzegów, właściwa preparacja ubytku oraz izolacja pola zabiegowego. Nawet najlepszy kompozyt nie spełni swojej funkcji, jeśli zostanie założony w warunkach niedostatecznego osuszenia zęba. Należy również pamiętać, że żywotność plomby można wydłużyć poprzez regularne kontrole, profesjonalne oczyszczanie zębów oraz unikanie nawyków takich jak nagminne żucie twardych pokarmów, zgrzytanie zębami czy używanie zębów jako narzędzi. To pokazuje, że skuteczność wypełnienia to suma właściwego doboru materiału, precyzyjnego wykonania i odpowiedniego postępowania po zabiegu.

Podsumowując, rodzaj plomby powinien być dobrany indywidualnie do potrzeb pacjenta i warunków klinicznych. To, co dobrze sprawdza się w zębach przednich, nie zawsze będzie właściwym rozwiązaniem w przypadku trzonowców. Dzięki rozwojowi materiałów i technik, współczesna stomatologia oferuje szerokie spektrum możliwości, które pozwalają na połączenie estetyki, funkcjonalności i trwałości wypełnień.